Het boerenhuis

Laura de Rooy-Dekker

Een door buitenlandse huizenkopers veelgezocht object in Italië is het karakteristieke natuurstenen huis. Cotta vloeren, houten balkenplanfonds, grote openhaarden en dikke stenen muren zijn kenmerken die voor het karakter zorgen. En dan het liefst gelegen op een heuvel voor het mooie uitzicht. Om dit type huizen beter te leren kennen is het leuk om in een stukje geschiedenis te duiken. Sinds de Middeleeuwen was de fattoria, het boerenbedrijf, voor veel Italianen de belangrijkste bron van inkomsten. Grote boerderijen bestonden uit meerdere gebouwen. Het hoofdhuis, vaak casa colonica of casale genoemd, was voor de padrone, de landeigenaar. Naast dit huis met aanzien waren er onderkomens
voor deelpachters en landarbeiders en schuren en stallen voor werktuigen en het vee. Soms was er ook een kerkje, de grotere boerderijen waren in voorbije eeuwen vaak woongemeenschappen die op een dorpje leken. In de tweede helft van de 20ste eeuw nam het belang van het boerenleven af en werden veel boerde­rijen getransformeerd tot agriturismo en kwamen ook veel ­boerenhuizen op de (tweede) huizenmarkt.
Kenmerkend voor de bouwstijl is het gebruik van producten van eigen bodem zoals lokaal gewonnen steen en hout uit bossen in de omgeving. Vaak zijn het recht-toe-recht-aan gebouwen in een L- of U-vorm rondom een binnenplaats, de cortile. Een buitentrap biedt ingang tot de bovengelegen woonverdieping, vroeger waren op de begane grond de stallen voor de beesten en het hooi. Het gaat om pure robuuste huizen die weinig luxe kennen in originele staat, maar in de afgelopen decennia zijn er vele gerestaureerd en voorzien van hedendaags comfort. Veel huizen hebben ook schuren of andere bijgebouwen die als gastenverblijf of atelier kunnen dienen. Voor deze plattelandshuizen bestaan veel verschillende namen. Een groot boerenhuis met enig aanzien wordt in het noorden een cascina genoemd, in Toscane en Umbrië podere en in Le Marche kom je vaak de naam azienda tegen, die eigenlijk meer duidt op de rechtsvorm van de boerderij (vennootschap).
In Puglia in het zuiden kom je nog een type tegen, de masseria, die iets van een fort wegheeft. In de meeste regio’s zijn boerderijen goed te vinden, zowel als restauratieproject als in volledig gerenoveerde staat. Wel liggen ze vrijwel altijd wat meer landinwaarts waardoor je ze in een kustregio als Ligurië nauwelijks tegenkomt. Deze boerenpanden bieden een hele interessante kans voor wie een restauratieproject zoekt. Wel moet met de steeds stijgende materiaalkosten een goede rekensom gemaakt worden zodat goed beoordeeld kan worden of het een haalbaar project betreft.

Ciao, Laura
Laura@italiacasa.net

PS Op onze website staan veel boerenhuizen, in veel verschillende regio’s. Tiptop gerestaureerd of nog volledig aan te pakken, voor ieder wat wils. Neem een kijkje op italiacasa.net en laat weten als we kunnen helpen met een zoektocht!