Net als in de film

Midden op het pleintje van de kerk van San Martino in Rome staat een rechthoekige, bakstenen toren van bijna veertig meter hoog, typisch een verdedigingstoren uit de Middeleeuwen. Ooit stonden er honderden van in Rome. Ze werden opgericht door de families die toen over Rome heersten. In de torens konden ze zich terugtrekken en vanuit de torens konden ze elkaar bestoken. De torens waren uiteraard ook prestigeobjecten zoals de wolkenkrabbers van nu.
Het pleintje met de toren is een referentiepunt voor mij. Hier parkeer ik vaak onze auto. In de Sint-Martinuskerk nam ik vorig jaar deel aan de begrafenismis voor de hoogbejaarde buurvrouw van tweehoog. Toen Rome een paar jaar geleden werd opgeschrikt door een aardbeving werden de leerlingen van de lagere school van mijn dochter geëvacueerd naar dit plein. Kennelijk had de schoolleiding alle vertrouwen dat de middeleeuwse toren niet zou instorten.
Bij de bar op de hoek neem ik weleens een caffè e cornetto, die door de vriendelijke eigenaar met een dik Frans accent aan de toog wordt opgediend. Aan een tafeltje bij de ingang zit geregeld politie-inspecteur Carlo, althans in de Italiaanse Netflix-televisieserie Carlo & Malik (Nero a metà). Aan filmbeelden hoe dan ook geen gebrek. Zo explodeerde op dit plein een zwart gepantserde bushmaster die in volle vaart op weg was naar het Forum Romanum. Het voertuig sloeg een paar keer over de kop en eindigde bijna tegen het klooster op de hoek, waar ’s avonds het neonschrift met ‘Ave Maria’ licht uitstraalt. Dit kun je zien in de film Fast X, de tiende aflevering uit de succesvolle Amerikaanse filmserie die snelle auto’s, achtervolgingen en Vin Diesel in de hoofdrol heeft.

In Rome verzeil je telkens in een film. Er gaat geen dag voorbij of er wordt wel ergens een film opgenomen. Als er weer een rij van rekwisietenwagens aan de kant van de weg staat, schiet me vaak het liedje Net als in de film te binnen. In dat lied van veertig jaar geleden gaat het over een man die alleen in het koude donker zit en bewegingsloos naar de televisie kijkt. Maar door het kijken van een film verbeeldt hij zich dat hij samen met een vrouw over gouden stranden rent.
Rome heeft geen gouden stranden, maar biedt wel het summum aan verbeelding. De beroemde monumenten, de telkens veranderende kleuren van de gebouwen en het levendige straatleven laten filmkijkers wegdromen. Het is niet voor niets dat Rome (met New York en Parijs) de stad is waar de meeste films op een buitenlocatie worden opgenomen. Het is fascinerend om te leven in een soort continu Hollywood. Volksstammen aan toeristen gaan daarom tegenwoordig naar Rome om beroemde filmsets te aanschouwen. Natuurlijk mogen het Colosseum en het Vaticaan niet ontbreken aan een vacanza romana, maar men wil nu ook zien welke fontein Marcello Mastroianni met Anita Ekberg in La dolce vita doorwaadt. Soms versmelt de verbeelding zich met de (filmische) werkelijkheid. Dan passeer je niet uitsluitend de rekwisietenwagens langs de kant van de weg, maar loop je door of langs al opgebouwde sets. Hoe vaak gebeurt het niet dat je in de binnenstad een ‘Halt’ wordt toegeroepen en je een minuut moet wachten tot een scène is gespeeld. Rome is net een filmstudio in de open lucht waarin je zelf ook een rol hebt, al is het maar van omstander.
Soms lopen dingen wel erg door elkaar. Een tijd geleden wilde ik een zijstraat van de drukke Via Nazionale ingaan toen ik werd tegengehouden door een Romeinse politieagent. Achter hem liepen acteurs verkleed als demonstranten en hielden borden omhoog met Engelse teksten. Op een verkeersbord op de stoep stond ‘Bus & Taxi Only’. Aan de kant van de weg waren gele taxi’s geparkeerd. Er hing zelfs de typische stoomdamp die we kennen uit… New York. Ik stond gewoonweg in die stad! Maar toen ik mij omdraaide zag ik een stroom van Italiaanse auto’s over de Via Nazionale, de typische chaos die hoort bij de Italiaanse hoofdstad en rook ik de geur van Illy en verse cornetto’s. Ik liet de Amerikaanse set maar weer snel achter mij, blij als ik was weer terug te keren naar de zoete werkelijkheid. • (Illustratie Sylvia Weve)