Romeinse opgravingen in je tuin

Dat Italië vol staat met archeologische sites met Romeinse resten is bekend. Dat je ze ook bij het kopen van een huis kunt tegenkomen niet. In alle jaren waarin ik dit werk nu doe, was dit nog nooit eerder voorbijgekomen. En nu twee keer binnen een paar maanden. De hoogste tijd om me erin te verdiepen. Stel je voor, je koopt een huis in ­Italië en vervolgens blijk je ook een soort openluchtmuseum te kopen. Dit overkwam onlangs klanten in Ligurië en Toscane. Ze bleken een perceel te kopen met ondergrondse Romeinse resten. Graven, stenen, munten, potten? Het is niet bekend, maar er is wel melding van gemaakt in de verkrijgingsakte en dat maakt het aankoopproces toch net even ingewikkelder en tijdrovender. Op het huis rust een ­diritto di prelazione, een zogenaamd voorkeursrecht. Dit recht kennen we als recht van boeren en komen we regelmatig tegen bij mensen die in agrarisch gebied een woning kopen. Eigenaren of pachters van aangrenzende percelen hebben, als ze daadwerkelijk als boer zijn ingeschreven, het recht om het aan te kopen grondstuk tegen dezelfde prijs te kopen. Van dit recht wordt zelden gebruikgemaakt, maar het moet wel ruim op tijd voor de notariële koopakte uitgezocht zijn en de betreffende boeren moeten verklaren van hun voorkeursrecht af te zien. In het geval van archeologische opgravingen ligt het voorkeursrecht, het diritto di prelazione culturale, bij de staat. Daarmee wordt het al ingewikkelder, want bij het voorkeursrecht voor boeren kun je nog vrij eenvoudig de aangrenzende ­percelen en eigenaren vinden, maar ga de ‘staat’ maar eens vragen of ze gebruik willen maken van hun voorkeursrecht om een stukje grond met wat Romeinse resten te kopen. Wie beslist er of het interessant is voor wetenschappelijk onderzoek of om het open te stellen voor publiek? Gelukkig is daar een oplossing voor gevonden. Een oplossing die werkt, maar wel het geduld van de koper op de proef stelt. ­Anders dan bij het agrarisch voorkeursrecht waar vóór de notariële akte de zaak gecheckt wordt, gaat dit bij het culturele voorkeursrecht om een check ná de akte. De notaris stelt een voorlopige akte op, die door verkoper en koper getekend wordt, en waarin staat dat het voorkeursrecht voor de staat zestig dagen geldig is. Als de staat na die zestig dagen niet gereageerd heeft, verloopt het recht en volgt de definitieve koopakte. De kans dat de staat gebruik zal willen maken van het recht is heel klein. Mocht dit je overkomen bij de aankoop van een huis in Italië dan is enig geduld dus op zijn plaats, maar je koopt dan wel iets bijzonders en hebt een mooi verhaal voor je gasten, die ongetwijfeld jouw mini-openluchtmuseum willen komen bezoeken. •

Ciao, Laura
Laura@italiacasa.nl

PS Meer weten over het koopproces in Italië en wat daar allemaal bij komt kijken? Lees de uitgebreide informatie en verschillende blogs op www.italiacasa.nl of neem contact met me op.