Geen vreemde talen meer

Rosita Steenbeek

Zoals bijna elke ochtend ga ik in alle vroegte de deur uit om de dag te beginnen bij bar Pascucci.
Een blik op het Kattenforum dat steeds weer anders oogt onder wisselend licht is altijd opwekkend.
Bar Pascucci bezoek ik sinds mijn eerste jaar in Rome toen ik hier vlakbij in een pension woonde dat inmiddels is gepromoveerd tot duur hotel.
Ik loop de tegenwoordig zo stille Via di Torre Argentina in waar aan het eind van de straat de achtermuur te zien is van het Pantheon.
“Ciao Patrizia”, groet ik wanneer ik de smalle bar binnenstap. “Ciao tesoro.”
We kennen elkaar al sinds de eerste keer dat ik hier kwam maar ook anderen worden begroet met cara, caro of met hun naam, want Patrizia kent iedereen. Voor de pandemie was dat onmogelijk, toen toeristen uit binnen- en buitenland zich hier verdrongen, maar nu is Pascucci weer een bijna dorps buurtcafé.
Zonder dat ik het hoef te vragen maakt Patrizia een cappuc­cino voor me. Er worden meer groeten gewisseld, zoals met de rijzige heer in donkerblauwe jas, een gepensioneerde senator, die hier elke morgen een espresso geniet waarna hij een sigaartje tevoorschijn haalt dat hij buiten oprookt.
Gisilberto knikt naar me, de jongeman die in de naburige ijzerwinkel werkt en die de automatische besproeiing op mijn terrasje heeft aangelegd. Hij bespreekt de kwaliteit van penselen met de oude restaurateur die de schilderingen in een ander aangrenzend palazzo opfrist.
“Ik realiseerde me laatst dat je geen vreemde talen meer hoort”, zegt Patrizia. “Ook op straat niet, zelfs geen Italiaanse dialecten, alleen Romeins.” Behalve dan Napolitaans uit de mond van la Napolitana die elke ochtend met trein en elektrische step
uit Napels komt om hier om de hoek les te geven. Dan parkeert ze haar step tegen de toog terwijl ze een espresso drinkt. Regelmatig bestelt ze, naar Napolitaans gebruik ook een caffè sospeso, een ‘uitgestelde koffie’ voor een onbekende an­der die het moeilijker heeft, een voorbeeld dat in Rome ook steeds meer navolging vindt.

Daar is Alessandro, de ober die in een restaurant werkt op de volgende straathoek. Hij vraagt om een caffè corretto, een espresso ‘gecorrigeerd’ met een scheut sterke drank.
“Het ontspant een beetje”, zegt hij met sombere blik, “zo meteen moet ik weer tafels dekken waaraan niemand plaats gaat nemen.”
“Komt wel weer goed”, troost Patrizia.
Wanneer ik de volgende ochtend de bar binnenstap komt de gepensioneerde heer net naar buiten, sigaartje in zijn hand.
Even ben ik de enige in de bar, wat wel vaker voorkomt. Soms neemt Patrizia ook een koffie, altijd uit een glas, en dan luister ik naar haar verhalen, vaak over Rome. Ze is een paar huizen verder geboren. Veel huizen zijn opgekocht door Chinezen vertelt ze, die aankwamen met een koffer vol contanten.
Ze vond het vreselijk om te verhuizen naar Rione Monti, de buurt die is gebouwd op de volkswijk van het antieke Rome, want dit gebied rond het Pantheon was haar Rome. In het nieuwe huis ontdekten ze kleurige fresco’s maar daar werd snel overheen geschilderd en ze wist dat ze er niet over moest praten, anders zou de archeologische dienst hun leven overhoopgooien.
Wanneer ze hier door de straten loopt, snuift ze de geuren op die haar terugbrengen naar vroeger en dan beleeft ze alles opnieuw.
“Geur kan betoveren. In de winter legden we mandarijnschillen, laurier en rozemarijn op de kachel zodat het hele huis ernaar ging ruiken.”
Patrizia zou met pensioen kunnen maar ze peinst er niet over want de bar is haar leven.
“Gisteren kwam er een goed ogende man binnen van een jaar of veertig. Hij vertelde dat hij met zijn geliefde zou gaan lunchen bij Fortunato”. Dat is een gerenommeerd restaurant hier vlakbij. “Ze hadden ruzie gekregen en zijn vriendin was kwaad weggelopen. Toen was hij daar in zijn eentje gaan lunchen. ‘Je hebt toch wel foto’s naar haar gestuurd’, zei ik. Natuurlijk had hij dat gedaan. Hij bleek acteur te zijn en zei: ‘U bent ook actrice en deze bar is uw theater.’” •