Erfenis schenken bij leven? Niet altijd een goed idee!

FJP Advocaten

Reinhold Messner is een held in Italië. Hij is namelijk de eerste man die alle bergen hoger dan 8.000 meter heeft beklommen en daarmee een record heeft gevestigd dat nooit meer kan worden geëvenaard. Messner wordt in september 80 jaar. In een recent interview beklaagde hij zich over zijn kinderen. ­Nadat hij eerder al zijn nalatenschap te gelde had gemaakt en hun miljoenen had geschonken, moest hij getuige zijn van voortdurende ruzies tussen de kinderen (uiteraard vanwege de erfenis) en verwijderden zij zich zelfs van hun vader. Messner kreeg spijt als haren op zijn hoofd dat hij zich naar zijn ­afstammelingen toe zo genereus had betoond.
Is het dus een goed idee om je erfenis te verdelen onder je erfgenamen terwijl je het aardse nog niet verlaten hebt? Vaak niet. En vooral niet als de ­Italiaanse wet toepasselijk is op nalatenschappen. ­Volgens die wet is het namelijk niet per se zo dat het (formeel) onmiddellijk verdelen van iemands vermogen ellende en procedures tussen de erfgenamen voorkomt. Als men ­bijvoorbeeld aan elke erfgenaam een niet geldelijk goed nalaat (zoals een huis, een waardevol schilderij of een sieraad), dan is het meer dan waarschijnlijk dat de waarde van dat goed in de loop der tijd verandert en ­anders zal luiden op het moment van overlijden van de schenker. Dat kan aanleiding geven tot knetterende ­ruzies tussen de erfgenamen. Wat telt voor successiedoeleinden is de waarde van het goed op het moment van overlijden van de erflater, niet op het moment dat – bij leven – de schenking werd ­gedaan.
Een ander mogelijk nadeel (dit keer voor de erfgenamen) is dat degene die doneert – nog steeds ­volgens de Italiaanse wet – het recht heeft alimentatie te eisen van de ontvangers van de erfenis als hij of zij in armoede vervalt. Vanuit fiscaal oogpunt ­verschilt een schenking bij leven in Italië echter niet van een erfenis: in beide gevallen (als de Italiaanse belastingwetgeving van toepassing is op de nagelaten zaken) betalen de erfgenamen, als de kinderen of de echtgenoot de erfgenamen zijn, alleen schenkings- of erfbelasting als de waarde van de ontvangen goederen meer dan een miljoen euro bedraagt (voor elke erfgenaam).
Degenen die dit stukje lezen denken wellicht dat het hier te berde gebrachte voor hen niet van ­belang is (omdat ze geen Italiaan zijn en niets te maken hebben met de Italiaanse wet). Maar let op! Zelfs Nederlanders die meer dan vijf jaar voor hun ­overlijden in Italië hebben gewoond (en daar op het ­moment van hun overlijden nog steeds woonden) vallen namelijk onder het Italiaanse erfrecht, tenzij ze een testament hebben laten opstellen waarin is opgenomen dat het Nederlandse recht op hun ­nalatenschap van toepassing is. Belastingtechnisch lopen Nederlanders die op het moment van hun overlijden niet langer dan tien jaar buiten ­Nederland woonden ook het risico dat ze zowel in Nederland als in Italië erfbelasting moeten betalen.
Concluderend: uiteindelijk is de beste oplossing om te genieten van je geld en het te gebruiken zonder na te denken over je nalatenschap! •

Nadere informatie
FJP Advocaten, met vestigingen in Amsterdam en Milaan, verleent juridische bijstand aan Nederlandse en buitenlandse cliënten bij het ­zakendoen in en met Italië. Ook staat het kantoor cliënten bij op vele ­andere rechtsgebieden, zoals bij de aan- en verkoop van onroerende ­zaken, internationaal (privaat)recht, handelsrecht, contractenrecht, ­successierecht en familierecht. FJP Advocaten is telefonisch bereikbaar 020 671 33 32 of ­schriftelijk info@fjplaw.nl.
www.fjplaw.nl