Niet alle kinderen zijn gelijk

FJP Advocaten

Italië is een van de weinige westerse landen dat ­wettelijk niet voorziet in een echt, ouderwets, huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht. In de Italiaanse wet is sinds enkele jaren weliswaar de mogelijkheid vervat van geregistreerd partnerschap tussen personen van hetzelfde geslacht – de zogenoemde unione civile – maar deze samen­levingsvorm geeft de partijen niet dezelfde rechten als het huwelijk.
Het belangrijkste en pijnlijkste verschil met gehuwden betreft de kinderen. Terwijl de kinderen van ­getrouwde stellen automatisch worden beschouwd als kinderen van beide ­ouders, worden kinderen uit de unione civile daarentegen uitsluitend beschouwd als kinderen van de biologische ouder (degene dus uit wiens schoot zij zijn gekomen). De Italiaanse wet biedt in een verbintenis tussen twee mannen dus geen erkenning van de kinderen van het paar als ­zodanig. En in een verbintenis tussen twee vrouwen kan er maar één de ­ouder zijn van de ­kinderen, namelijk de moeder die hen ­gebaard heeft.
In een poging om dit – vooral voor de kinderen – onrechtvaardige verschil op te heffen, is er in Italië een juridische strijd ontstaan tussen ­samenlevende moeders die de registratie van hun pasgeborenen op ­beider naam verzochten, de ambtenaren van de ­burgerlijke stand van verschillende gemeenten en de ­regering zelf. Terwijl in sommige ­gemeenten de ambtenaren van de burgerlijke stand het verzoek weigerden omdat de wet er niet in voorzag, werd in andere gemeenten het verzoek ingewilligd omdat een weigering als onrechtvaardig werd beschouwd en in strijd met de rechten van minderjarigen die in verschillende internationale verdragen zijn vastgelegd.
De kwestie leek dus op zijn minst gedeeltelijk opgelost ­(alleen het probleem van toepassing van de ­regel in alle ­gemeenten bleef over). Maar de regering besloot de geboorteakten die door de welwillende gemeenten waren opgesteld, in rechte aan te vechten, omdat zij deze als onwettig beschouwde. De ­uitkomst in de verschillende procedures bij ­diverse rechtbanken was niet eenduidig, waardoor de ­verwarring nog groter werd. Zo oordeelden sommige ­rechtbanken in het voordeel van de regering, andere in het voordeel van de moeders. Daardoor moest het constitutioneel hof – het hoogste orgaan in Italië dat moet beslissen of bepaalde wetten (of het ontbreken daarvan) in strijd zijn met de grondbeginselen van de Italiaanse grondwet – eraan te pas komen. Italië wacht in spanning zijn oordeel af.
Intussen laten wij niet onvermeld het feit dat er in Italië ook een (indirect) systeem bestaat voor koppels van hetzelfde geslacht om als ouders van hun kinderen te worden erkend, namelijk de figuur van de adoptie door de niet-biologische ouder van het kind van de andere ouder (of adoptie door beide ouders van een niet-biologisch kind). Deze weg is ­echter nogal ingewikkeld, ook juridisch gezien. Het wordt dus hoog tijd dat het constitutioneel hof het letterlijk en ­figuurlijk verlossende woord spreekt over een eenvoudige en logische manier van ­regis­tratie van een pasgeborene in een Italiaanse ­gemeente. •

Nadere informatie
FJP Advocaten, met vestigingen in Amsterdam en Milaan, verleent juridische bijstand aan Nederlandse en buitenlandse cliënten bij het ­zakendoen in en met Italië. Ook staat het kantoor cliënten bij op vele ­andere rechtsgebieden, zoals bij de aan- en verkoop van onroerende ­zaken, internationaal (privaat)recht, handelsrecht, contractenrecht, ­successierecht en familierecht. FJP Advocaten is telefonisch bereikbaar 020 671 33 32 of ­schriftelijk info@fjplaw.nl.
www.fjplaw.nl